Santiago de Compostela, 29 de outubro de 2024.- A Consellería de Sanidade destinará o vindeiro ano 1.668 M€ a reforzar a atención primaria, coa asistencia domiciliaria e a poboación do rural como obxectivos prioritarios. Así o destacou hoxe o conselleiro, Antonio Gómez Caamaño, na súa comparecencia na Comisión 3ª de Economía, Facenda e Orzamentos do Parlamento, para presentar as contas do departamento para 2025.

Trátase, subliñou, dos orzamentos da Consellería de Sanidade máis altos da historia da Autonomía: un total de 5.458 millóns de euros, que representan un incremento do 5,1% máis sobre o presuposto de 2024 -266 millóns de euros máis- e o 40% do total da Xunta.

Gómez Caamaño indicou que as contas son acordes coa etapa recentemente iniciada para transformar e optimizar o funcionamento da sanidade pública, para o que se aposta polo reforzo da atención á saúde mental, á enfermería, á saúde pública e á dixitalización e a intelixencia artificial. Ademais, os orzamentos buscan responder aos grandes desafíos que afronta a sanidade pública galega co envellecemento e a dispersión da poboación, así como co problema xeneralizado de falta de médicos.

Na súa intervención, o titular da carteira sanitaria puxo en valor os máis de 2.300 M€ que se destinarán o vindeiro ano ao capítulo de persoal, un incremento do 6% con respecto ao ano anterior, tendo en conta que para o Goberno galego é unha prioridade o coidado dos mais de 43.700 profesionais da sanidade pública.

En 2025, ademais de aprobar o Plan de Recursos Humanos do Servizo Galego de Saúde,  dedicaranse 45 M€ a cumprir os acordos acadados na Mesa Sectorial de redución da xornada, aumento de praza e estabilización dos cadros de persoal. Desta forma, o vindeiro ano reducirase en 42 horas a xornada laboral ordinaria, acadando a minoración total de 112 horas pactada cos sindicatos.

Para facer iso posible, crearanse 523 novas prazas, que se sumarán ás 790 previstas no proceso de estabilización, ás 30 novas prazas previstas de médicos de urxencias e ás necesarias para poñer en funcionamento o Centro de Protonterapia de Galicia, entre outros.  Desa forma, en total, as contas do vindeiro ano suporán a creación de 1.412 novas prazas de profesionais.

Gómez Caamaño aludiu, ademais, ao Plan de mellora da xestión da incapacidade temporal, que se continuará desenvolvendo coa posta en marcha de programas de control de absentismo.

Reforzo da atención primaria
O conselleiro subliñou o importante esforzo dedicado á atención primaria, cun orzamento que medra un 5,4%  con respecto a 2024, con 85 millóns de euros máis, para chegar ata os 1.668 millóns de euros, un 16,1% máis que no ano 2009.

Este importante volume de recursos permitirá adquirir equipamento por importe de 8,4 M€ e investir 8,6 M€ en melloras tecnolóxicas e dixitalización de todos os centros de saúde, o que supón un 20,4% máis de gasto que en 2024, co fin de potenciar a capacidade resolutiva deste nivel asistencial.

O conselleiro destacou que o reforzo da atención primaria desenvolverase, tamén, a través do desenvolvemento dos Plans Locais de Saúde, ferramentas esenciais para adaptar os servizos ás necesidades da poboación. Actualmente existen 71 Plans Locais de Saúde e a previsión é que en 2025 cheguen a ser 120.

Ademais de potenciar a Estratexia Galega de Saúde Comunitaria en Atención Primaria, a Consellería de Sanidade potenciará en 2025 o Plan Galego de Atención Domiciliaria para asegurar unha asistencia próxima e personalizada á poboación máis envellecida, especialmente no rural, contando con equipos especializados de enfermería.

Tamén para achegar máis servizos sanitarios ao rural, poñerase en marcha unha unidade móbil de raios que dará apoio a distintos centros de saúde. E co obxectivo de evitar desprazamentos aos hospitais, incrementarase a actividade en cirurxía menor ambulatoria na atención primaria, para o que xa están acordadas as patoloxías que se operarán nos centros de saúde, como as afeccións cutáneas ou lesións nas unllas.

Antonio Gómez Caamaño puxo en valor o cambio de paradigma que supón a implantación da nova historia clínica electrónica, a IANUS 5, que facilita notablemente a relación do médico co paciente e entre distintos profesionais. Así, referiuse, por exemplo ao proxecto E-diabetes, que permitirá incorporar de forma automática os datos glucémicos dos pacientes diabéticos, con entrega a domicilio dos sensores.

Remarcou que se afondará na redución da burocracia en atención primaria con novas medidas para que os médicos dediquen o máximo tempo a atender os pacientes.

Crecemento ata os 3.478 M€ da atención hospitalaria
Igualmente notable é o crecemento previsto no orzamento da atención hospitalaria, que medra un 5,1% e chega a 3.478 millóns de euros. Isto fará posible destinar case 50 M€ ao equipamento nos hospitais, dos cales 30 M€ se destinarán ao Novo Montecelo, mentres que 2,6 M€ irán para a adquisición de ecógrafos para os hospitais comarcais e 1,8 M€ para o equipamento da nova UCI de Ourense.

O conselleiro apuntou que a progresiva ampliación dos cribados para a detección temperá de enfermidades, xunto co envellecemento da poboación, deriva nun aumento da actividade cirúrxica e Galicia consigna os orzamentos precisos para manterse entre as comunidades con menor tempo de espera, tanto para intervencións como para consultas especializadas, con especial atención ás patoloxías prioritarias.

Asegurou que, grazas aos Orzamentos do vindeiro ano, continuará reforzando a asistencia hospitalaria, tendo en conta as melloras implantadas para a atención a eventos agudos urxentes e emerxentes, como o ictus, infartos e shock cardioxénico, co apoio do 061.

Gómez Caamaño anunciou un incremento da carteira de servizos  co impulso dunha nova Estratexia de Hospitalización a Domicilio, un novo Plan Galego de Coidados Paliativos, que acade, tamén, aos máis pequenos, e con especial atención ás enfermidades raras.

Nese marco, avanzou, tamén, que en 2025 se prevé o inicio da produción en Galicia de terapias  CAR-T, un grande avance na medicina personalizada e de precisión, para o que se creará un Consello Asesor que garantirá o acceso equitativo e a utilización homoxénea, segura e homoxénea deses medicamentos avanzados.

Segundo abondou, o modelo de excelencia asistencial en cancro avanzará cara a novos plans de abordaxe da enfermidade e coa nova carteira de biomarcadores, que contará cun investimento de 1 M€ en equipamento de secuenciación de nova xeración, sempre co apoio do Comité Molecular de Tumores que se vén de constituír.

O conselleiro de Sanidade fixo especial fincapé nos 2,7 millóns de euros consignados nas Contas para  cumprir o compromiso de Goberno da posta en marcha do Plan Galego de Reprodución Asistida, que requirirá de contratación de persoal, adquisición de equipamento e mellora das infraestruturas.

Nova Oficina Técnica de Resultados en Saúde
Unha das novas liñas de traballo que impulsará a Consellería de Sanidade é o desenvolvemento dun Plan estratéxico de resultados en saúde. A este respecto, Gómez Caamaño lembrou que nos últimos anos medrou moito a capacidade de prevención, diagnóstico e tratamento do sistema sanitario. E apuntou que agora é necesario avaliar con precisión a eficacia de cada liña de actuación co fin de optimizar o seu funcionamento coa vista posta na mellora da saúde da poboación.

Indicou que antes de que remate o ano botará a andar a Oficina Técnica de Resultados en Saúde, que contará cun comité técnico asesor e se encargará de elaborar o Plan estratéxico para garantir a equidade, sostibilidade e a calidade asistencial no Servizo Galego de Saúde.

Tamén destacou Gómez Caamaño o importante esforzo que realizará a Consellería de Sanidade o vindeiro ano para garantir o acceso dos cidadáns aos medicamentos, tanto a través dos servizos de farmacia hospitalaria como das oficinas de farmacia, procurando unha atención cada vez máis personalizada, fundamental para os pacientes crónicos e polimedicados. En total, o gasto farmacéutico chegará en 2025 ata os 1.500 M€.

Novo plan de saúde mental
O conselleiro de Sanidade destacou que os Orzamentos de 2025 reservan máis de 16 millóns de euros para reforzar a atención á saúde mental, unha prioridade reflectida na recente creación dunha Subdirección Xeral específica para esta materia.

Antonio Gómez Caamaño informou de que a Xunta está a traballar xa nun novo Plan de Saúde Mental que suporá a creación dunha rede de psicoloxía clínica en atención primaria e elevará desde os 16 ata os 18 anos a idade de atención psiquiátrica infanto-xuvenil, chegando ata os 21 anos no caso dos pacientes con trastorno autista o TDAH, con programas de transición á idade adulta.

O conselleiro avanzou que a Consellería de Sanidade, en colaboración coa Consellería de Educación, incorporará terapeutas ocupacionais para prestar apoio á hora de garantir a atención educativa aos pacientes adolescentes das unidades de saúde mental. E potenciaranse os programas de prevención do suicidio, con 1,2 M€ e a continuidade das iniciativas YAM ou o Código Agarimo, de intervención rápida co apoio do 061.

Como novidades, tamén anunciou unha iniciativa encamiñada a identificar os puntos negros do suicidio para promover medidas arquitectónicas de prevención, así como a creación dunha rede galega de autopsia psicolóxica en colaboración co Imelga, para previr condutas suicidas.

Finalmente, Gómez Caamaño anunciou un incremento do 10% dos recursos destinados a atención ao trastorno mental grave en réxime residencial, con 1 M€, así como das axudas ás asociacións que prestan servizo no eido das adicións, con 8 M€.

Orzamento histórico en vacinas e cribados
Unha das fortalezas do Orzamento da Xunta para 2025 será a prevención e o control das enfermidades, ademais da promoción dos estilos de vida saudables. Con ese fin, a Dirección Xeral de Saúde Pública xestionará un orzamento de 88,5 M€, entre os que destacan os 41 millóns consignados ao Programa galego de vacinación.

Este crecemento do 3,27% permitirá consolidar o calendario de vacinación máis completo do mundo, incorporando novas inmunizacións e ampliando as coberturas, ampliando, por exemplo, a protección dos mozos varóns fronte ao virus do papiloma humano.

O conselleiro de Sanidade avanzou a implantación de novas estratexias de vacinación na adolescencia e a introdución da protección fronte ao gonococo en grupos de risco, ademais de impulsar un novo plan de prevención e control do VIH.

Ao tempo que se reforzan os programas de promoción dos estilos de vida saudable, agárdase comezar en 2025 a aplicación da Lei de protección da saúde dos menores e prevención de condutas aditivas, que reforzará o control sobre o botellón, limitará a publicidade do alcohol e prohibirá o consumo de bebidas enerxéticas entre os menores, ademais de equiparar os vapeadores ao tabaco.

O responsable do departamento de Sanidade da Xunta subliñou o orzamento destinado á detección precoz de enfermidades, que será o máis alto da historia, con 2,8 M€, un 7,6% máis, para continuar cos cribados das enfermidades graves. Eses recursos permitirán ampliar novamente o programa de cribado neonatal máis completo de España, coa incorporación, xa o vindeiro mes de novembro, de tres novas patoloxías e, tamén este ano, o cribado neonatal de cardiopatías conxénitas críticas.

Na súa intervención, o conselleiro de Sanidade subliñou os 17,5 M€ de euros para  desenvolver o Proxecto Xenoma Galicia que, na súa fase inicial, obterá mostras de ADN de 2.000 cidadáns de entre 35 e 70 anos.  En 2025 obteranse os primeiros resultados desta iniciativa singular de cribado xenético destinado a determinar que pacientes teñen un alto risco de padecer cancro de mama ou de ovario hereditario, síndrome de Lynch ou hipercolesterolemia familiar.

Renovación de infraestruturas e equipamento
Antonio Gómez Caamaño chamou a atención sobre o importante esforzo que dedicará a Consellería de Sanidade o vindeiro ano á renovación de infraestruturas e equipamento sanitario, con 268 M€ consignados a este fin, dos cales 164 millóns se destinarán ás obras nos hospitais.

Iso permitirá rematar a construción do Hospital Novo Montecelo, con 41,2 M€ que se sumarán aos 30 orzamentados para o equipamento. Avanzarán, tamén, as obras do Novo Hospital Público da Coruña, con 37,7 M€ e as contías plurianuais necesarias para completar o maior investimento sanitario en marcha.

O conselleiro destacou os 14,1 M€ consignados para a fase 1 do Plan Director de Ferrol e os 1,2 M€ para a redacción do proxecto da fase final; así como os 27,3 M€ destinados á ampliación e reforma do Complexo Hospitalario de Ourense e os 10,8 M€ reservados para a ampliación do Complexo Hospitalario de Santiago, co compromiso de avanzar na urbanización e novo aparcadoiro.  

Tamén en Santiago concluirá o vindeiro ano a construción da obra civil do Centro de Protonterapia de Galicia, que sitúa a nosa comunidade á vangarda e que terá un orzamento de 10 M€ en 2025.

Ademais, dentro dos 14 M€ reservados para obras e equipamento nos hospitais comarcais está previsto avanzar nas ampliacións e reformas dos hospitais da Mariña, Monforte de Lemos e O Barbanza.

Gómez Caamaño remarcou o incremento do orzamento destinado á construción e reforma de centros de saúde, un total de 46,5 M€, que supoñen un incremento de 15,8 M€, un 52% con respecto ao anterior exercicio. Iso vai permitir finalizar obras como as do Centro Integral de Saúde Olimpia Valencia de Vigo, con 10 M€,  ou o centro de saúde de Moaña, con 3,8 M€, así como avanzar no Centro Integral de Saúde de Ourense, con 2,6 M€.

Avanzarán, tamén, as obras dos centros de saúde de Abegondo (2,1 M€), de Vilagarcía de Arousa (9,2 M€), A Rúa (1,6 M€) ou Conxo (4,3 M€); comezarán os de Boborás, Barro, Muíños, Antas de Ulla ou A Milagrosa, en Lugo, ademais de impulsarse os proxectos de Meis, Noia, Sanxenxo, Ponteareas, Mos, Meira, Ribadeo, Teo, Pantón, Carballo ou O Carballiño, sempre que os concellos con trámites pendentes avancen no seu desenvolvemento.

Na mesma liña, mellorarán as infraestruturas da Axencia de Doazón d Sangue, Órganos e Tecidos, que renovará o seu local no Hospital de Vigo e adquirirá unha nova unidade móbil, ademais das bases do 061.

Formación, investigación e novas tecnoloxías
Na súa comparecencia, o titular da carteira sanitaria resaltou os incremento do orzamento destinado a financiar a formación especializada, con 84,5 M€ que representan un 7,2%  máis e que permitirá ofertar o maior número de prazas para formación especializada, con 657 prazas de residentes.

Gómez Caamaño puxo en valor a aposta pola investigación sanitaria, con 23 M€ destinados a ese cometido, que se suman aos 47,4 M€ para a actividade das tres fundacións públicas de investigación sanitaria.

Finalmente, o conselleiro referiu os 60 M€ que se van investir en 2025 no Plan estratéxico de transformación e Saúde Dixital, centrado en desenvolver solucións tecnolóxicas que melloren a comunicación co paciente e sistemas de intelixencia artificial para apoiar aos profesionais, gañando eficacia no diagnóstico e na prevención.